Długoletnia kampania wielu organizacji ekologicznych wymierzona w działania azjatyckiego giganta z branży papierniczej Asia Pulp and Paper (APP) przyniosła wyraźny skutek. 5 lutego APP zadeklarowała, że zakończy wycinkę indonezyjskich lasów deszczowych w trybie natychmiastowym. Niezależne organizacje zachowują dystans i czekają na trwałe zmiany.
O przewinieniach Asia Pulp and Paper pisaliśmy kilkukrotnie (np.
tu i
tu). Kilka miesięcy temu opublikowaliśmy
broszurę opisującą katastrofalne skutki wyrębu indonezyjskich lasów deszczowych dla rdzennej ludności, rzadkich gatunków zwierząt (tygrysy sumatrzańskie i orangutany) oraz dla klimatu – osuszanie torfowisk powoduje uwalnianie ogromnych ilości zmagazynowanego pod ziemią dwutlenku węgla. Przeprowadziliśmy też
pilotażowe badania dotyczące obecności papieru pochodzącego od APP w Polsce oraz świadomości ekologicznej polskich wydawców.
APP pozostawała pod ogniem krytyki największych światowych organizacji pozarządowych od wielu lat. Czy ubiegłotygodniowa deklaracja - w której APP zobowiązuje się do zaprzestania wyrębu lasów deszczowych, chronionych z uwagi na ich wysoką wartość przyrodniczą –
"Wydaje mi się, że jest za wcześnie, aby uznać tę deklarację za wiarygodną. Musimy zaczekać i dokładnie monitorować to, co dzieje się w terenie. W przeszłości APP złamała wiele swoich obietnic. Tym razem może być inaczej, jednak powód takiego stanu rzeczy wcale nie napawa optymizmem. Z oficjalnej deklaracji APP wynika, że firma posiada już wystarczającą liczbę plantacji. To oznacza, że APP wyciągnęła ogromne zyski z wylesiania i ma już wszystko, co jest jej potrzebne do taniej produkcji (…). Teraz, aby objąć zasięgiem nowe rynki, planuje stać się "zielonym" przedsiębiorstwem."
"Pomimo że uznajemy zobowiązanie APP za krok milowy w zakresie ochrony lasów deszczowych, ciągle mamy w pamięci kontrowersyjną historię papierniczego giganta, na którą składają się liczne złamane obietnice, konflikty o ziemię [z lokalnymi społecznościami], łamanie praw człowieka. APP zyska miano odpowiedzialnej korporacji dopiero gdy trwale wdroży w życie dzisiejsze zobowiązania i rozwiąże społeczno-ekologiczny kryzys wywołany w Indonezji".
RAN zgłębia obecnie dziesiątki konfliktów pomiędzy dostawcami APP a rdzenną ludnością w sumatrzańskich prowincjach Riau i Jambi. W starciach mieszkańców, drwali i policji zginęło już kilka osób (więcej
tu).
Wylesione torfowisko w okolicy wioski Kouala Cepaku. Prowincja Riau, Sumatra, Indonezja, 2007. Fot. Sergio Baffoni
"Chyba zaczynają rozumieć, że jeśli chcą być jednym z głównych graczy na międzynarodowym rynku papierniczym, po prostu nie mogą kontynuować niekontrolowanej wycinki lasów i niszczenia torfowisk".
Powyższy komentarz wydaje się tym bardziej prawdziwy, jeśli weźmiemy pod uwagę, że wg szacunków Greenpeace, w ciągu ostatnich kilku lat
APP straciła w sumie około 100 ważnych klientów, w tym Adidas, Kraft, Mattel, Hasbro, Nestlé, Carrefour, Staples czy Unilever. Żadna z tych marek nie chciała być powiązana z niszczeniem lasów deszczowych.
A jak o nowej polityce spółki wypowiadają się jej przedstawiciele?
"Niniejsze postanowienia wchodzą w życie ze skutkiem natychmiastowym. Rozpoczynamy szereg działań, które zagwarantują konsumentom, że otrzymują od nas produkty wykonane z uwzględnieniem wysokich standardów społecznych i środowiskowych. Chcemy podzielić się naszą wizją z globalną społecznością. Jesteśmy świadomi problematycznych kwestii, które zostały uwypuklone podczas naszego dialogu z organizacjami pozarządowymi.
Celem nowej polityki APP jest wykluczenie drewna HCVF (High Conservation Value Forest – lasy objęte ochroną z uwagi na wysoką wartość przyrodniczą) z naszego łańcucha dostaw –
zapewnia Aida Greenbury, dyrektorka ds. zrównoważonego rozwoju w firmie APP.
- Zakończyć wszelkie wyręby na terenach istniejących lasów, w tym lasów torfowych.
- Wdrożyć dobre praktyki dot. zarządzania torfowiskami w celu zredukowania emisji gazów cieplarnianych i dalszego zapobiegania zmianom klimatu.
- Wprowadzić regulacje gwarantujące, że decyzje dotyczące ustanawiania nowych plantacji drzew podejmowane będą dobrowolnie i w sposób przejrzysty oraz gwarantujące rozstrzygnięcie dotychczasowych konfliktów ze społecznościami, które wynikły z działań prowadzonych przez spółkę.
- Zapewnić monitoring wdrażania niniejszych postanowień przez The Forest Trust, z udziałem niezależnych obserwatorów, przedstawicieli organizacji pozarządowych.
(Pełna treść nowej polityki dostępna jest
tutaj).
Scott Poynton, dyrektor wykonawczy Forest Trust, dostrzega jednak w deklaracji APP impuls dla szerszych zmian: "Mamy nadzieję, że rząd Indonezji wprowadzi przepisy, które skłonią inne firmy do podążenia ścieżką obraną dziś przez APP".
Greenpeace wystosował już pismo do prezesa APRIL (Asia Pacific Resources International) – drugiej co do wielkości spółki papierniczej operującej na terenie Indonezji – z pytaniem kiedy jego firma zamierza złożyć podobną deklarację dotyczącą zaprzestania deforestacji.