Sztucznie wytworzone nanomateriały pojawiły się w naszym życiu stosunkowo niedawno, ale dość szybko opanowały rynek. W tym momencie nanocząsteczki mogą znajdować się niemal wszędzie – w kosmetykach, odzieży, farbach, czy nawet produktach spożywczych. Czy materiały o nie do końca zbadanych właściwościach są dla nas bezpieczne?

 

 

Nanocząsteczki są nieco większe od atomów, a przeciętny wirus to przy nich olbrzym. Ich rozmiar nie przekracza 100 nanometrów (nanometr to jedna milionowa część milimetra). W sposób naturalny powstają np. podczas pożarów czy wybuchu wulkanów. Niedawno nauczył się je wytwarzać człowiek. Ze względu na mały rozmiar ich właściwości fizyczne, chemiczne, elektryczne i mechaniczne różnią się od właściwości tych samych substancji o większych rozmiarach. Dla przykładu srebro makroskopowe topi się w temp. 960°C, a jego nanocząstki o średnicy 2,4 nm topią się już w 360°C. Małe cząstki mają również inne unikalne właściwości, których nie posiadają ich więksi odpowiednicy. Nanometale przybierają inne barwy, np. nanozłoto ma kolor wiśniowy lub fioletowy. Nanosrebro posiada natomiast właściwości przeciwdrobnoustrojowe.

 

Fakt: Nanocząstka złota, mająca wielkość 1 nm, w przeciwieństwie do żółtego złota makroskopowego, ma rubinowy kolor. Topi się już w temperaturze 200°C (normalne złoto, aby stopnieć potrzebuje aż 1060°C.)

 

Dyskusje na temat potencjalnego zagrożenia związanego z nanomateriałami toczą się na całym świecie od ponad 10 lat. Globalna debata na temat bezpieczeństwa nanomateriałów odbywa się na kilku międzynarodowych forach, m.in. w Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), przyczyniając się do rozwoju wiedzy na ich temat. Od wielu lat trwają badania nad toksycznością niektórych z nich. Okazuje się, że podobnie jak inne substancje chemiczne, niektóre nanomateriały mogą być niebezpieczne dla organizmów żywych. Dzięki swoim niewielkim rozmiarom mają zdolność do przenikania bariery krew-mózg, kumulowania w układzie nerwowym, wywoływania stanów zapalnych, stresu oksydacyjnego i powodowania innych rozmaitych problemów zdrowotnych u ludzi i zwierząt.