5 pomysłów na uratowanie światowego systemu żywnościowego
Poniedziałek, 07.12.2015. Katarzyna Salus
5 pomysłów na uratowanie światowego systemu żywnościowego
Dzięki ziemi, wodzie i klimatowi - rolnicy mogą wyżywić świat. Zasoby te są wyczerpywane, podczas gdy w nadchodzących dekadach spodziewany jest gwałtowny wzrost globalnego popytu na produkty rolne.
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przewiduje, że w 2050 roku popyt na żywność będzie o 60 procent wyższy od średniej z lat 2005 do 2007. Jeśli nic nie zostanie zrobione, wzrost ten może przerosnąć nasze systemy żywnościowe.
 
"Pierwszym i najlepszym rozwiązaniem jest  ochrona zasobów, które umożliwiają światową produkcję żywności", pisze Gary Gardner, współautor „State of the World 2015: Confronting Hidden Threats to Sustainability” (Stan świata 2015: Konfrontowanie ukrytych zagrożeń dla zrównoważonego rozwoju). Aby uratować nasz globalny system żywnościowy, nadszedł czas na skupienie się na ochronie i efektywności.
Oto pięć pomysłów jak to zrobić:
  • Walka z marnotrawieniem żywności
Ograniczenie marnowania żywności to ogromna szansa na zmianę systemów żywnościowych. Jedna trzecia wyprodukowanej żywności, około 1,3 mld ton, jest marnotrawiona co roku na całym świecie. Kraje o wysokich dochodach marnują prawie tyle żywności (222 milionów ton), ile produkuje się w całej Afryce subsaharyjskiej (230 milionów ton).
Marnowanie żywności może być minimalizowane przez każdego, zaczynając od rolników, poprzez dystrybutorów, aż po konsumentów. Dzięki technologiom magazynowania w gospodarstwach rolnych rolnicy mogą przechowywać zbiory żywności do momentu, w którym będą gotowi wprowadzić je do obrotu. Restauracje i firmy mogą zaopatrywać się w żywność w sposób, który zapewnia, że kupują tylko to, czego potrzebują i wtedy kiedy potrzebują. Również edukacja konsumentów z zamożnych krajów może zmienić kulturę jedzenia z jego marnowania do odpowiedniego nim zarządzania. Zmniejszając ilość marnowanej żywności możemy zwalczyć nieefektywność, a także obniżyć zapotrzebowanie na żywność, nawozy, pestycydy i paliwo.
  • Zmniejszenie produkcji mięsa i biopaliwa
Systemy produkcji mięsa i biopaliwa konkurują o te same zasoby co uprawy żywności. Mięso jest zasobochłonnym produktem. "Około 36 procent, więcej niż jedna trzecia, światowej uprawy zbóż była zużyta do produkcji mięsa w 2014 roku", pisze Gardner, powołując się na dane amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA). "Udostępnione bezpośrednio ludziom, byłyby w stanie wyżywić o wiele więcej osób, niż ma to miejsce w formie wołowiny, wieprzowiny, kurczaków czy ryb." Produkcja mięsa wymaga również dużej ilości wody. Przykładowo, produkcja wołowiny wymaga ponad 15000 litrów wody na każdy kilogram mięsa, lub 10,2 litrów na jedną kalorię (w porównaniu do około 300 litrów na kilogram warzyw lub 1,3 litra na jedną kalorię).
Produkcja biopaliw pochłania zasoby, które mogłyby zostać wykorzystane do uprawy żywności. Jednak w około 60 krajach rządy zapewniają poparcie dla wzrostu sektora biopaliw. Dla siedmiu krajów dominujących w tym sektorze, rząd USA przewiduje wzrost produkcji biodiesla o 30 procent i produkcji etanolu o 40 procent między 2013 a 2022. Uwolnienie zasobów, poprzez wycofanie rządowych mandatów, może być kluczem do wykarmienia świata.
  • Wzrost wydajności wody
Gdyby wszystkie gospodarstwa skoncentrowały się na efektywności irygacji, rolnicy mogliby radykalnie ograniczyć zużycie wody. Badania z 2014 wykazały, że gdyby wszystkie uprawy prowadzone były jak te w pierwszej dziesiątce procent wydajności zużycia wody (przy użyciu tych samych rozwiązań co najbardziej efektywni rolnicy), zaoszczędzono by 52 procent wody używanej w światowej produkcji roślin.
Ustalenie standardów zużycia wody dla różnych rodzajów upraw mogłoby pomóc w pomiarze wydajności i monitorowaniu poprawy efektywnyści nawadniania. Przy dobrym zarządzaniu i dostępie do finansowania i technologii (takich jak irygacja kroplowa), rolnicy mogliby zaoszczędzić ogromne ilości jednego z najcenniejszych zasobów rolnictwa.
  • Ochrona gruntów rolnych
To proste - bez gruntów rolnych nie ma gospodarstw. Kluczowymi dla utrzymania w zdrowiu naszych systemów żywnościowych czynnikami są ilość i jakość dostępnej pod uprawę powierzchni.
Udogodnienia w ochronie (umowa, która ogranicza pewne rodzaje zastosowań lub chroni przed przekształceniem części gruntu) i zakup praw przekształceniowych (finansowa rekompensata dla właścicieli ziemskich za odstąpienie od przekwalifikowania gruntów), to dwa sposoby, dzięki którym właściciele mogą pomóc chronić ziemię. Silniejsze działania rządu, takie jak przestrzeganie przeznaczenia gruntów rolnych i promowanie chroniących grunty praktyk rolniczych, mogą dodatkowo zapobiegać degradacji ziemi.
  • Etyka w handlu żywnością
Według danych USDA, około jedna czwarta państw świata importowała więcej niż połowę swoich zbóż w 2013 roku. W miarę wzrostu populacji i postępujących zmian klimatycznych, nieprzerwany handel żywnością będzie niezbędny dla przetrwania wielu krajów.
"Handel żywnością stanie się niezbędną, żywieniową liną ratunkową", pisze Gardner. "Jako taki, handel żywnością nie może być traktowany jako kolejna wymiana artykułów, a żywność nie może być traktowana jako zwykły towar." Zamiast tego, chroniony dostęp do żywności, jako prawo każdego człowieka, zapewni, że nie będzie on mógbyć wstrzymany ze względów politycznych. Już 28 krajów umieściło zapis o prawie do żywności w swoich narodowych konstytucjach, odkąd FAO przedstawiło ten koncept w 2004 roku.
Wyzwanie nakarmienia wszystkich, przed jakim stoi dziś świat, zmieni się i wzrosnie w najbliższych latach. Świat może zwalczyć brak efektywności, ochronić zasoby i ustabilizować społeczeństwa poprzez silniejsze systemy żywnościowe. Dzięki tym zmianom, wnioskuje Gardner, "świat będący pod rosnącą ‘presją zasobów’ będzie mógł kontynuować  zapewnianie żywności dostępnej dla wszystkich."
 
Tłumaczenie: Ilona Pluta
Komentarze