Kryteria te zostały zebrane w następujące kategorie:
Surowce przyjazne środowisku
Kategoria ta dotyczy stosowania surowców przyjaznych środowisku, zarówno tych spełniających standardy rolnictwa ekologicznego (organic, bio, eco)(1) jak i niecertyfikowanych, ale naturalnych i mniej szkodzących środowisku. W obydwu tych przypadkach oznacza to stosowanie bardziej zrównoważonych metod pozyskiwania surowca, tj.:
- przyjazna środowisku produkcja surowców roślinnych oznacza zakaz stosowania w uprawie pestycydów, insektycydów, GMO oraz nawozów sztucznych,
- przyjazna środowisku produkcja surowców pochodzenia zwierzęcego gwarantuje uwzględnienie dobrostanu zwierząt (co oznacza zakaz chowu przemysłowego, rutynowego podawania leków i szczepionek, podawania paszy zawierającej GMO, stosowania hormonów wzrostu).
Kategoria ta odnosi się wyłącznie do produkcji surowców (pierwszy etap w łańcuchu produkcji). Nie uwzględnia więc obróbki i przetwarzania surowców (np. wybielania, farbowania, wykańczania etc.).
Produkcja przyjazna środowisku
Kategoria ta obejmuje stosowanie metod produkcji (obróbka i przetwarzanie surowców) bardziej przyjaznych środowisku. Przyjazne środowisku metody przetwarzania włókien tekstylnych na wszystkich etapach obróbki (w tym przędzenie, tkanie, barwienie, drukowanie, wykańczanie) gwarantują zakaz stosowania toksycznych substancji w tym: metali ciężkich, formaldehydu, enzymów modyfikowanych genetycznie, substancji pomocniczych zaliczanych do alergenów lub substancji rakotwórczych, a także wybielaczy na bazie chloru. Obejmują także zastosowanie ekologicznego systemu zarządzania, z procedurami minimalizującymi ilość odpadów i zanieczyszczeń, systemu oczyszczania ścieków oraz zrównoważone zarządzanie wodą i energią przez cały cykl życia produktu.
Standardy pracy
Kategoria ta obejmuje potwierdzone przez niezależne instytucje przestrzeganie warunków pracy według standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy na przestrzeni tych etapów łańcucha produkcji, w których występuje wysokie ryzyko łamania praw pracowniczych.(2) Standardy te są ustanowione w fundamentalnych konwencjach MOP, konwencjach MOP i rekomendacjach MOP:
- zatrudnienie ma charakter dobrowolny (Konwencje MOP nr 29 i 105),
- zakaz dyskryminacji w zakresie pracy i zatrudnienia (Konwencje MOP nr 100 i 111),
- zakaz pracy dzieci (Konwencje MOP nr 138 i 182),
- wolność zrzeszania się i prawo do negocjacji zbiorowych (Konwencje MOP nr 87 i 98),
- płaca wystarczająca na życie (Konwencje MOP nr 26 i 131),
- ograniczenie czasu pracy do ośmiu godzin dziennie (Konwencja MOP nr 1),
- zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy (Konwencja MOP nr 155),
- prawnie wiążący stosunek pracy.
Sprawiedliwy Handel
Kategoria ta obejmuje stosowanie sprawiedliwych relacji handlowych z producentami z krajów najmniej rozwiniętych oraz krajów rozwijających się.(3) Gwarantuje to ruch Sprawiedliwego Handlu (Fair Trade), który ma na celu wprowadzenie większej równości i partnerstwa w relacjach handlowych z drobnymi producentami w krajach rozwijających się oraz zapewnienie im godnego życia. Gwarancją Sprawiedliwego Handlu jest międzynarodowy znak certyfikacyjny Fairtrade umieszczony na produkcie lub uczestnictwo firmy w międzynarodowych relacjach handlowych zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Sprawiedliwego Handlu (Word Fair Trade Organisation).(4)
Przejrzystość łańcucha dostaw
Kategoria ta dotyczy przejrzystości całego łańcucha dostaw. Oznacza to, że każdy etap procesu produkcji musi być znany, upubliczniony i możliwy do prześledzenia przez konsumentów. Konsument musi mieć możliwość uzyskania informacji na temat wszystkich etapów produkcji wyrobu, który kupuje.
Ocena Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie:*
Każdy standard został szczegółowo przeanalizowany, a następnie oceniony przez nasz zespół według systemu świateł ulicznych, gdzie:
- kolor zielony oznacza wynik bardzo dobry w danym obszarze;
- kolor pomarańczowy oznacza zadawalający, przeciętny;
- kolor czerwony oznacza wynik niedostateczny lub brak działań w danym obszarze.
(1) Certyfikująca instytucja musi być akredytowana przez IFOAM (www.ifoam.org) lub musi być organem certyfikującym spełniającym standardy ISO 65.
(2) Szczególnie dotyczy to krajów najmniej rozwiniętych oraz krajów rozwijających się. Zgodnie z podziałem ONZ są to kraje Afryki, Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej, Karaibów, Azji (z wykluczeniem Japonii) i Oceanii (z wykluczeniem Australii i Nowej Zelandii) – unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm oraz etapów produkcji, które są najbardziej pracochłonne (np. etap CMT – z ang. cut, make, trim; tłum.: cięcie, szycie, wykończenie).
(3) Zgodnie z podziałem ONZ są to kraje Afryki, Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej, Karaibów, Azji (z wykluczeniem Japonii) i Oceanii (z wykluczeniem Australii i Nowej Zelandii) – unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm
* Jako źródła informacji służyły w większości strony internetowe poszczególnych inicjatyw, wkład ekspertów z danej dziedziny, raporty i analizy, a także odpowiedzi na pytania zadane bezpośrednio osobom odpowiedzialnym za dany certyfikat lub inicjatywę. Poniższe zestawienie nie rości sobie praw do bycia wyczerpującym.
