Fot. Maria Huma; Sri Lanka 2012
Chyba każdy z nas był kiedyś turystą: na wycieczce szkolnej, na wczasach pod namiotem, w kurorcie z basenem, w gospodarstwie agroturystycznym albo podróżując z plecakiem. Najprostszą definicją turysty jest sformułowanie „konsument na wakacjach”. W tym dziale dowiesz się, jaki może być wpływ twoich wakacji na środowisko, klimat, lokalną społeczność i lokalną gospodarkę. Poniżej przeczytasz, co to jest odpowiedzialna turystyka, a w kolejnych artykułach dowiesz się:
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat liczba ludzi, którzy mogą i chcą pozwolić sobie na podróżowanie w celu rekreacyjnym wzrosła do poziomu niespotykanego w historii: w 1950 r. w podróże zagraniczne udało się 25 mln osób, a w 2010 r. już 940 mln osób. Na wycieczki krajowe udaje się każdego roku jeszcze więcej osób. Wyjeżdżający oczywiście wydają poza miejscem swojego zamieszkania pieniądze, przy tym często na usługi i dobra, których nie kupują na co dzień oraz kierując się innymi motywacjami niż w codziennym życiu. Wpływ turystyki na gospodarkę, środowisko i społeczeństwo jest nieunikniony. I coraz większy.
Przemysł turystyczny generuje ok. 5% światowego PKB. Obejmuje wiele dziedzin, takich jak transport, hotelarstwo, komunikacja, finanse, systemy informacyjne i informatyczne, a także rolnictwo, budownictwo, rzemiosło artystyczne etc. Tym samym daje pracę bardzo szerokiemu gronu osób – stanowi ok. 6-7% światowego zatrudnienia. Ten odsetek bywa dużo większy w niektórych regionach, szczególnie w krajach rozwijających się, położonych w ciepłym klimacie czy na wyspach. Wydatki turystów na zakwaterowanie, wyżywienie, transport lokalny, rozrywki i zakupy stanowią istotną część ich gospodarki, tworzą miejsca pracy, przynoszą dochody i możliwości rozwoju. Turystyka przynosi też inne korzyści, takie jak pobudzanie relacji międzykulturowych i zrozumienia między narodami, dostarczanie podróżującym nowych doświadczeń, wiedzy i przyjemności.
Niestety rozwój przemysłu turystycznego ma często negatywne skutki dla przyrody i lokalnych społeczności, a więc dla tych walorów, które w największym stopniu przyciągają turystów w dane miejsce. Problemy nękające turystyczne rejony można wymieniać bez końca: rosnący ruch drogowy, tłok w lokalach i na popularnych szlakach, oblężenie dostępnych atrakcji, dewastacja krajobrazu przez choatyczną zabudowę i źle rozplanowaną infrastrukturę, nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych, kurczenie się cennych przyrodniczo obszarów, zmiany klimatu, niepożądane zmiany społeczne takie jak prostytucja czy żebractwo. Do tego często mamy do czynienia z niską kulturą turystyczną samych podróżujących. Wszystko to sprawia, że turystyka może zagrażać podstawom swojej egzystencji.
Dlatego trzeba dążyć do zrównoważonego rozwoju przemysłu turystycznego – czyli takiego rozwoju, dzięki któremu będziemy mogli zaspokoić swoje potrzeby podróżowania, nie pozbawiając tej możliwości innych osób ani przyszłych pokoleń. Aby to osiągnąć, konieczne są działania na rzecz zachowania zasobów przyrodniczych oraz wspierania lokalnych społeczności, zarówno ich gospodarki jak i kultury.
Odpowiedzialna turystyka powinna:
• minimalizować swój negatywny wpływ na lokalne środowisko, społeczność i gospodarkę;
• przynosić lokalnej społeczności korzyści – nie tylko zyski, ale też lepsze warunki pracy, dostęp do wiedzy i technologii;
• włączać przedstawicieli lokalnych społeczności w podejmowanie decyzji, które mają wpływ na ich życie i możliwości życiowe;
• pozytywnie wpływać na zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz zachowania różnorodności w obu tych dziedzinach;
• dostarczać turystom lepszych doświadczeń poprzez głębsze zrozumienie lokalnej kultury, społeczeństwa i środowiska, a także bardziej wartościowy kontakt z lokalną społecznością;
• umożliwiać dostęp osobom niepełnosprawnym;
• być kulturowo wrażliwa, tj. rozwijać szacunek między turystami i gospodarzami, wspierać lokalny patriotyzm i świadomość własnej wartości.
Kto powinien o to wszystko zadbać? Aby realizować powyższe wartości potrzebny jest udział wszystkich zainteresowanych, czyli przedsiębiorców z branży turystycznej, władz wszystkich szczebli, lokalnych społeczności, a także samych turystów. Podróżując mamy więc do spełniania swoją rolę – być odpowiedzialnymi turystami.
Na podstawie:
