Inspekcja Handlowa ma obowiązek chronić konsumentów i ich interesów, w związku z czym jednym z jej działań są kontrole w placówkach handlowych czy hurtowniach. W III kwartale 2018 roku inspekcja przebadała opakowania do żywności, którą można było kupić na terenie całej Polski. Po kontroli wycofano z obrotu kilkanaście partii opakowań przeznaczonych do kontaktu z jedzeniem.
Inspektorzy skontrolowali 80 placówek. Przebadano opakowania z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, szkła, silikonu i ceramiki oraz wyroby z folii aluminiowej, kubki termiczne, tacki do grilla i miski emaliowane. Stwierdzono nieprawidłowości w 25 z przebadanych 425 rodzajów opakowań. Okazało się, że na opakowaniach brakowało np. informacji o przeznaczeniu produktów do kontaktu z żywnością, w kilku przypadkach nie przetłumaczono również zaleceń dotyczących bezpiecznego stosowania lub w ogóle ich nie zamieszczono.
W jaki sposób błędy producentów mogą zagrażać konsumentkom i konsumentom?
Brak informacji o tym, że niektóre produkty nie mogą mieć kontaktu np. z kwaśnym jedzeniem (tego rodzaju błąd stwierdzono podczas ubiegłorocznej kontroli) może skutkować niewłaściwym ich użyciem i w konsekwencji narażeniem na szkodliwe chemikalia obecne np. w plastikowch naczyniach. Warto też mieć świadomość, jak niebezpieczna w niektórych przypadkach może być wysoka temperatura.
Bisfenol A, podobnie jak
ftalany, mogą przeniknąć z plastikowych naczyń do żywności, szczególnie, jeśli jedzenie jest podgrzewane lub kwaśne. Nie wszyscy również wiedzą, że niektóre rodzaje plastiku służą wyłącznie do jednorazowego użytku i brak odpowiedniego oznakowania może mieć wpływ na zdrowie konsumentów.
Pamiętaj:
Poniżej przedstawiamy krótką ściągawkę wyjaśniającą, co oznaczają cyfry w trójkątach na opakowaniach z tworzyw sztucznych. Na pewno się przyda, jeśli tylko producenci będą właściwie oznaczać swoje produkty. Pomocna może też być rymowanka, którą warto zapamiętać: „4, 5, 1 i 2; cała reszta jest dla mnie zła”.
1 PET/PETE - Politereftalan etylenu.
Butelki na napoje, słoiki, tacki na jedzenie i opakowania detergentów.
Jest to relatywnie bezpieczna odmiana plastiku. Nie zawiera BPA, ale przy produkcji PET jako katalizatora wykorzystuje się rakotwórczy pierwiastek antymon, nad którym trwają badania czy może migrować z opakowania do napojów i żywności. Przeznaczony do jednorazowego użytku.
2 HDPE - Polietylen wysokiej gęstości.
Dzbanki, butelki na detergenty i kosmetyki, plastikowe torby.
Bezpieczna odmiana plastiku. Nie zawiera BPA. Odpowiedni do pojemników na żywność.
3 PVC - Polichlorek winylu.
Butelki na napoje, opakowania na wynos.
Unikać! Może zawierać i wydzielać całą gamę związków chemicznych, w tym BPA, ołów, ftalany, dioksyny, rtęć i kadm. Powiązany z czynnikami rakotwórczymi, zaburzającymi działanie hormonów i wywołującymi inne dolegliwości.
4 LDPE - Polietylen niskiej gęstości.
Torby na zakupy, pokrywki na pojemniki, folia plastikowa, worki na śmieci, pojemniki do przechowywania jedzenia, wewnętrzna powłoka w kartonach na mleko.
Bezpieczna odmiana plastiku. Nie zawiera BPA. Odpowiedni do pojemników na żywność.
5 PP - Polipropylen.
Pojemniki do jedzenia kupowanego na wynos, słomki, pojemniki z matowego plastiku, nakrętki na butelki.
Bezpieczna odmiana plastiku. Nie zawiera BPA. Odpowiedni do pojemników na żywność.
6 PS - Polistyren.
Jednorazowe naczynia, pojemniki do jedzenia na wynos, pojemniki na żywność wykonane z plastikowej pianki.
Unikać! Może wydzielać styren, toksynę atakującą mózg i układ nerwowy, której szkodliwy wpływ na czerwone krwinki, wątrobę, nerki i żołądek potwierdzono w badaniach na zwierzętach. Styren pojawia się również w wydychanym dymie papierosowym, spalinach samochodowych, wodzie pitnej i oparach z materiałów budowlanych.
7 PC i inne - Poliwęglany i inne.
Duże baniaki na wodę, dzbanki do mleka, butelki dla niemowląt, kubki z dziubkiem dla dzieci, butelki na wodę wielokrotnego użytku, butelki na sok z owoców cytrusowych.
Unikać! Plastik poliwęglanowy wytwarza się przy użyciu bisfenolu A i związek ten może wydzielać się z produktu, zwłaszcza pod wpływem wysokiej temperatury. BPA to środek powodujący zaburzenia hormonalne, otyłość, częste poronienia, obniżenie liczby plemników. Ma także związek z powstawaniem raka piersi i prostaty.