Skąd pochodzi skóra, z której zostały uszyte nasze buty? Jak ze skóry zwierzęcia powstaje but? Kto wykonuje tę pracę i w jakich warunkach? Jaki jest prawdziwy koszt skórzanych butów? Odpowiedzi dostępne są w najnowszym raporcie Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie „Patrz na nogi!"
W Indiach działa około 2000 garbarni, z których 75% to małe zakłady. Produkują około 280 tysięcy hektarów skóry surowej rocznie. To sześć razy więcej niż wynosi powierzchnia Warszawy. Indie są czwartym największym na świecie eksporterem wyrobów skórzanych, od gotowej skóry po obuwie skórzane i jego elementy.
Przemysł skórzany to jeden z sektorów zatrudniających najwięcej ludzi w Indiach – zapewnia formalne i nieformalne zatrudnienie 2,5 milionom pracowników. Sektor garbarski zatrudnia 100 tysięcy ludzi. Pomimo, że indyjski przemysł skórzany jest dużym pracodawcą, znany jest z niskich standardów pracy oraz ochrony środowiska. Istotnymi problemami, z jakimi borykają się pracownicy garbarni w Indiach, są: niskie płace, niestabilność i nieformalne warunki zatrudnienia, zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz brak związków zawodowych.
Działalność garbarni ma często negatywny wpływ na społeczności lokalne i środowisko naturalne. Stosowanie przestarzałej technologii, nieprzestrzeganie norm bezpieczeństwa, nieefektywne gospodarowanie ściekami i odpadami stałymi z garbarni sprawia, że zanieczyszczane są gleby i wody gruntowe. Potwierdzają to przeprowadzone na potrzeby raportu badania próbek wody i gleby pobrane w dwóch regionach Uttar Pradesh i Tamilnadu. W wodach gruntowych zidentyfikowano toksyczny chrom VI, pochodzący ze ścieków z garbarni lub powstały w wyniku pozyskiwania garbnika z rudy chromitowej. Odpady po tym procesie są nielegalnie składowane w pobliżu wiosek. Chrom VI przenika do wód gruntowych i gleby. Może powodować choroby skóry, układu oddechowego i pokarmowego. Jest rakotwórczy. Badania ujawniły też przypadki przekroczenia norm chromu VI w ściekach z garbarni używanych do nawadniania pól uprawnych i w wodzie używanej do pojenia zwierząt. W wywiadach lokalni mieszkańcy informowali o chorobach członków swoich rodzin, spadku plonów w gospodarstwach w okolicach garbarni, większej umieralności bydła, stadach martwych ryb w zanieczyszczonym ściekami z garbarni Gangesie.
Wpływ na poprawę sytuacji mają władze w Indiach, same garbarnie, ale również duże firmy pozyskujące skórę do wytwarzania swoich produktów, w tym butów. Kampania „Kupuj Odpowiedzialnie Buty” wzywa je do monitorowania całych łańcuchów dostaw, zaczynając od garbarni. Do wybierania dostawców skóry przestrzegających standardów praw pracowniczych i ochrony środowiska, a także do inwestowania w poszukiwanie bardziej zrównoważonych metod garbowania, niż te z użyciem niebezpiecznych substancji chemicznych.
______________________________________________________________________________________________
Publikacja powstała w ramach projektu „Kupuj Odpowiedzialnie Buty” i jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej oraz programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2017 r. Za treść publikacji odpowiada kampania Kupuj Odpowiedzialnie Buty. Poglądy w niej wyrażone niekoniecznie odzwierciedlają oficjalne stanowisko Unii Europejskiej, ani nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.