Rozpoczynamy projekt Chang(K)now!, który dotyczy zmiany sposobu myślenia o opakowaniach jednorazowych nie tylko wśród konsumentów, ale także wśród przedstawicieli instytucji samorządu lokalnego oraz firm dostarczających żywność.
Problem z dotychczasowymi rozwiązaniami cyrkularnymi w tych obszarach polega na tym, że są one rozproszone, ich zastosowanie nie jest testowane poza konkretnym przypadkiem i nie są dostosowane ani włączone do głównego nurtu na tyle szeroko, aby zostało zaakceptowane przez przedsiębiorców i przedsiębiorczyń oraz konsumentów i konsumentek.
W trakcie trwania projektu Change(K)now!, zaangażowane instytucje, firmy oraz organizacje pozarządowe będą tworzyć prototypowe rozwiązania pozwalające pokonać te problemy. Będziemy testować nowe pomysły oraz wprowadzać innowacje w istniejących rozwiązaniach cyrkularnych w zakresie dostaw żywności, aby były one łatwiejsze do przyjęcia na wymienionych wyżej czterech poziomach.
Kluczowe przesłania:
- Większość opakowań żywności jest przeznaczona do jednorazowego użytku i trafia na śmietnik, zamiast być ponownie użyta lub poddana recyklingowi.
- Wybór opakowań wpływa na zdrowie. Substancje chemiczne z materiałów opakowaniowych mogą przenikać do jedzenia i napojów.
- Cyrkularne rozwiązania w zakresie opakowań żywności zmniejszają zanieczyszczenie i odpady.
- Zachowania konsumenckie są kluczowe dla zmiany. Każdy z nas może przyczynić się do poprawy sytuacji, wybierając zrównoważone opakowania i wspierając ekologiczne firmy.
Problem opakowań jednorazowych:
W 2020 roku usługi dostarczania jedzenia gwałtownie wzrosły w całej Europie, a wielu konsumentów planuje kontynuować korzystanie z takich usług. Niestety, ten wzrost wiąże się z rosnącym wykorzystaniem jednorazowych opakowań na żywność. Pandemia COVID-19 dodatkowo umocniła rynek dostaw i jedzenia na wynos, co sprawia, że trend ten nie wróci do poziomu sprzed pandemii.
Rodzaje opakowań i ich wpływ na środowisko:
- Opakowania jednorazowe z plastiku są kluczowym problemem. Każdego roku generujemy około 400 milionów ton odpadów plastikowych, z czego 36% pochodzi z opakowań, w tym jednorazowych pojemników na żywność i napoje. Szokujące jest to, że około 85% takich opakowań trafia na wysypiska śmieci. Dodatkowo, prawie 98% plastików jednorazowych pochodzi z paliw kopalnych.
- Papierowe opakowania często są postrzegane jako ekologiczne, ale ich produkcja wymaga dużych nakładów wody i energii oraz przyczynia się do wylesiania. Dodatkowo, wiele papierowych opakowań jest pokrytych plastikiem lub woskiem, co utrudnia recykling.
- Opakowania ze szkła i metalu są zasobochłonne w produkcji i transporcie ze względu na swoją wagę, co prowadzi do wyższej emisji dwutlenku węgla.
Problemy zdrowotne związane z opakowaniami:
Substancje chemiczne z materiałów opakowaniowych mogą przenikać do jedzenia i napojów. Badania wykazały, że ponad 1800 chemikaliów obecnych w opakowaniach żywności może migrować do żywności. Wiele z nich stwarza potencjalne zagrożenie, a niektóre nigdy nie były testowane pod kątem toksyczności.
Twoje wybory mają znaczenie:
Każda decyzja, którą podejmujemy — wybór wielorazowych pojemników, zrównoważonych opakowań czy wsparcie firm stosujących ekologiczne praktyki — ma wpływ na standardy branżowe. Gdy konsumenci priorytetowo traktują zrównoważone opakowania, firmy są zmuszone się do nich dostosować się i wprowadzać innowacje. Wspierając dostawców ograniczających odpady i stosujących ekologiczne materiały, możemy wspólnie budować bardziej zrównoważoną przyszłość.
Fakty:
- Każdy mieszkaniec Europy produkuje rocznie prawie 190 kg odpadów opakowaniowych.
- Około 40% produkowanego plastiku jest wykorzystywane do opakowań, co generuje miliardy ton odpadów.
- Jedynie 9% plastiku zostało kiedykolwiek poddane recyklingowi, podczas gdy 12% zostało spalonych. Większość wciąż zanieczyszcza planetę.
- Ponad 1,800 chemikaliów z materiałów opakowaniowych może przenikać do żywności, z czego wiele ma właściwości toksyczne.
Zrównoważone alternatywy dla opakowań jednorazowych:
- Plastikowa butelka → Butelka wielorazowego użytku - metalowa lub szklana.
- Plastikowy pojemnik → Pojemnik wielorazowy.
- Plastikowa torba → Stylowa torba na zakupy.
- Jednorazowe pojemniki na wynos → Wielorazowe opakowania, najlepiej metalowe lub szklane. Plastikowe opakowania nie są wskazane, ze względu na możliwość migracji szkodliwych substancji chemicznych do żywności
- Folia spożywcza → Woskowijka.
- Kubek jednorazowy → Kubek termiczny.
- Słomka → Metalowa słomka.
- Sztućce → Wielorazowe sztućce.
- Folia spożywcza → Silikonowa pokrywka lub woskowijka
W projekcie bierze udział 23 partnerów z 8 krajów nadbałtyckich (Polska, Łotwa, Litwa, Estonia, Niemcy, Szwecja, Dania, Finlandia). Wśród nich są miasta, gminy i instytucje miejskie, przedsiębiorcy, a także organizacje pozarządowe.
Wspólnie możemy dokonać zmiany — wybierajmy świadomie i budujmy lepszą przyszłość dla naszej planety!
____________________________________________________________________________________________________________________________
Projekt Change(K)now! jest współfinansowany przez Interreg Region Morza Bałtyckiego. Głównym celem projektu jest zmiana myślenia mieszkańców, a także zmiana systemów dostarczania żywności z jednorazowego na cyrkularny lub wielorazowy w miastach regionu Morza Bałtyckiego.
