Prawie każdy chciałaby mieć pięknie wyglądające mieszkanie z mnóstwem dodatków, które spowodują, że nasz dom staje się wyjątkowy. Lubimy również słodkie wspomnienia z naszych wyjazdów, wakacyjnych podróży czy rodzinnych spotkań. Z tego powodu, często w naszych mieszkaniach można znaleźć różne akcesoria, dekoracje, obrazki, pamiątki, zdjęcia i inne bibeloty.
Akcesoria, z których korzystamy i które zbieramy to nie tylko dekoracje czy pamiątki. Wiele przedmiotów to rzeczy o różnym przeznaczeniu, które są nam potrzebne w codziennym życiu. Do takich produktów należą np. artykuły do sprzątania (szczotki, ściereczki, wiadra czy miski), świąteczne dekoracje, elementy ubioru (guziki, suwaki, paski do spodni), biżuteria, dodatki (portfele, torebki, broszki, spinki do włosów). Jest jeszcze jedna, szczególnie ważna grupa akcesoriów, która zostanie omówiona w dalszej części artykułu, czyli przybory szkolne.
Wszystkie te przedmioty są bardzo potrzebne, ułatwiają nasze codzienne życie i nadają charakteru naszym domom. Niestety, mogą one zawierać i uwalniać niebezpieczne substancje, zwłaszcza jeśli są wykonane z plastiku. Surowe tworzywa sztuczne są kruche i twarde. By nadać im określonych właściwości takich jak elastyczność, stabilność, trwałe kolory, przeźroczystość, ładunek statyczny czy wytrzymałość, kolorystyki, w procesie produkcji określonych produktów z plastiku stosuje się różne chemiczne dodatki. Dzięki temu przedmioty mogą być wykorzystywane do konkretnych celów. Zła wiadomość jest taka, że te substancje i dodatki, w większości toksyczne, mogą uwalniać się z tworzyw i przedostawać się do otaczającego nas środowiska lub do naszego organizmu (przez skórę czy podczas oddychania).
Fot. Igor Starkov on Unsplash
Szkodliwe związki to w większości substancje mogące mieć negatywny wpływ na nasz układ hormonalny (tzw. związki endokrynnie czynne), które poprzez swoje podobieństwo do naturalnych hormonów mogą powodować wiele chorób i zaburzeń. Niestety, artykuły dekoracyjne i różne akcesoria nie posiadają oznakowania w postaci kodów recyklingowych, więc choć teoretycznie rozpoznanie, że te produkty są wykonane z plastiku, nie powinno stanowić problemu, brak kodów uniemożliwia identyfikację z jakiego rodzaju tworzywa są wykonane. A ta wiedza wydaje się być kluczowa, gdy chcemy chronić nasze zdrowie i ograniczyć ekspozycję na niebezpieczne substancje. Mając to na uwadze, najlepiej w ogóle unikać artykułów z tworzyw sztucznych tam, gdzie to tylko możliwe i wybierać bezpieczniejsze materiały alternatywne jak metal, ceramika, drewno, czy naturalne tkaniny.
Wobec ryzyka narażenia na szkodliwe chemikalia mogące uwalniać się z plastikowych przedmiotów, szczególnie ważnym jest ograniczenie korzystania z takich produktów przez dzieci, które są bardziej niż dorośli wrażliwe i podatne na negatywne skutki wywoływane przez toksyczne związki. W związku z tym, powinno się zwracać szczególną uwagę na jakość wspomnianej grupy akcesoriów jaką są przybory szkolne takie jak linijki, piórniki, flamastry, przyborniki na biurko, okładki na książki i zeszyty, długopisy, plecaki szkolne itp., z którymi nasze pociechy stykają się przez wiele godzin podczas nauki szkolnej, dzień po dniu, tydzień po tygodniu.
Fot. GWU
Unikanie plastiku to podstawowa zasada, ale nie dla każdego artykułu istnieje bezpieczniejsza alternatywa. Chcąc zatem zredukować nasze narażenie na substancje niebezpieczne warto przynajmniej dokonywać przemyślanych wyborów konsumenckich. Poniżej kilka wskazówek dotyczących różnego rodzaju akcesoriów i domowych artykułów dekoracyjnych:
- zamiast plastikowych kwiatów ozdobnych kup lub posadź we własnym zakresie żywe rośliny
- do pamiątkowych fotografii czy obrazów wybieraj ramki wykonane z drewna
- nie kupuj plastikowych “kurzołapek” służących do niczego jako pamiątki z podróży; lepszym wyborem będzie metalowy lub drewniany magnes, ceramiczny kubek czy obrazek w drewnianej ramce
- elementy ubioru również mają swoje lepsze zamienniki – metalowe suwaki, drewniane guziki, skórzane paski do spodni
- unikaj sztucznej biżuterii w tym broszki – złoto i srebro jest nadal w modzie
- unikaj produktów ze sztucznej skóry np. portfeli lub torebek – skóra taka to najczęściej tworzywo sztuczne, w wielu wypadkach – PCW (polichlorek winylu) zawierający wiele szkodliwych dodatków; lepszym wyborem będą produkty z naturalnej skóry; kieruj się zasadą, że lepiej mieć mniej choć droższych rzeczy niż dużo, ale „trujących”
- do sprzątania korzystaj ze szczotek z drewnianą rączką i w miarę możliwości naturalnym włosiem, metalowych wiader i misek, a do usuwania kurzu wybieraj bawełniane ściereczki lub po prostu papierowy ręcznik
- by ochronić szkolne książki czy zeszyty przed uszkodzeniem, nie musisz stosować plastikowych, sklepowych okładek; warto wypróbować stare sposoby i wykorzystać papier np. ze starej gazety, czy kolorowego magazynu – książki i zeszyty będą wyglądać w takich okładkach nowocześnie i oryginalnie
- wybieraj drewniane linijki i piórniki oraz metalowe długopisy
- przyborniki na biurko już nie muszą być plastikowe, na rynku dostępne są jeszcze bardziej praktyczne – metalowe, które nie tylko są bezpieczniejsze, ale również stylowe
- drewniane piórniki bardzo dobrze sprawdzą się w domu, ale mogą trochę niewygodne do przenoszenia w szkolnym plecaku, wówczas dobrym wyborem będzie piórnik z materiału np. bawełny, lnu czy juty; taki piórnik można nawet wykonać we własnym zakresie z jakiejś nieużywanej odzieży czy tkaniny, lecz pamiętaj, by jako zamknięcie zastosować metalowy suwak.
Co jeszcze mogę zrobić?
Zawsze możesz zapytać producenta, czy w jego produkcie znajdują się szkodliwe substancje. Możesz zrobić to łatwo przy pomocy naszej aplikacji na smartfony Pytaj o chemię.
Pobierz aplikację i skanuj kody kreskowe. Producent ma obowiązek Ci odpowiedzieć w ciągu 45 dni.
