Bezpośrednie kontakty rolnika i konsumenta to alternatywa do robienia zakupów w sklepach i hipermarketach.
W przypadku żywności dostępnej w hipermarketach, często mamy do czynienia z warzywami i owocami sprowadzanymi z poza Polski, natomiast krajowe produkty rolne pochodzą przeważnie od największych i najtańszych dostawców w kraju. Podstawowym czynnikiem decydującym o atrakcyjności produktu w sklepach wielkopowierzchniowych jest cena. Na niską cenę mogą sobie pozwolić tylko więksi dostawcy, którzy nie stronią od agrochemii. Dodatkowo wypierają z rynku małych rolników, którzy nie są w stanie obniżyć ceny swoich warzyw i owoców.
Paczka od rolnika to…
Jakość i cena
Dużym plusem paczek od rolnika jest zarówno jakość jak i cena warzyw i owoców, które nie są uprawiane z użyciem dużej ilości chemicznych nawozów i środków ochrony roślin. Rolnicy często sprzedają w ten sposób produkty rolne, które uprawiają w sposób tradycyjny na własne potrzeby. Nadmiar płodów z powodzeniem mogą rozdysponować w paczkach dla klientów stawiających na jakość. Cena takich produktów nie jest wysoka. Eliminujemy w tym przypadku marżę pośredników i koszty magazynowania i uzyskujemy cenę zadowalającą zarówno rolnika jak i konsumenta. Dochodzimy więc do momentu, w którym paczka od rolnika staje się też opłacalną alternatywą do zakupów w hipermarketach również ze względu na niską cenę.
Lokalność
Kolejnym argumentem przemawiającym za paczkami od rolnika jest lokalność produktów. Podczas gdy warzywa dostępne na półkach hipermarketów przejeżdżają nieraz tysiące kilometrów (ziemniaki z Maroka, pomidory z Hiszpanii a czosnek nawet z Chin) w przypadku paczek od rolnika dystans nie przekracza zazwyczaj stu kilometrów. W ten sposób przyczyniamy się do zmniejszenia zużycia zasobów naturalnych i tym samym zanieczyszczeń generowanych przy transporcie na dużych odległościach.
Różnorodność
Oprócz warzyw i owoców, za pomocą paczek od rolnika, można również kupić nabiał, bakalie, zboża, rośliny strączkowe oraz kiszonki. Dla osób bardziej wymagających są w ofercie certyfikowane ekologiczne warzywa i owoce.
Sezonowość
Spożywanie sezonowych warzyw i owoców pozytywnie wpływa na nasze zdrowie. Świeże, sezonowe warzywa zawierają bardzo dużo łatwo przyswajalnych witamin i mikroelementów. Żyjąc w danym klimacie, nasz organizm jest zestrojony z cyklami przyrody. Oczywiście dzisiejsze czasy umożliwiają nam dostęp do praktycznie każdego warzywa i owocu o każdej porze roku. Niestety są one odpowiednio spreparowane aby przetrwać transport i długi pobyt w magazynie. Dlatego konsumowanie żywności przechowywanej na zimę starymi sposobami takimi jak kiszenie ogórków i kapusty jest lepsze dla naszego organizmu niż spożywanie egzotycznych owoców cytrusowych. Spożywanie sezonowych warzyw i owoców umożliwia naszemu organizmowi skumulowanie i zmagazynowanie substancji niezbędnych dla jego prawidłowego funkcjonowania.
Oszczędność czasu i eliminacja odpadów
Taka forma zakupów oszczędza również nasz czas. Wystarczy zamówić paczkę przez internet a zostanie ona dostarczona na wskazany adres. Eliminujemy również tym sposobem zbyteczne opakowania, które są nieodzowne w przypadku zakupów w hipermarkecie.
Relacje z producentem
W dzisiejszych czasach, w którym relacje społeczne są zachwiane z powodu bezosobowych kontaktów w sklepach wielkopowierzchniowych, niemałe znaczenie ma kontakt z producentem. Bezpośrednio od rolnika, który dostarcza nam paczkę możemy się dowiedzieć skąd pochodzą produkty rolne, które nabywamy, w jaki sposób są uprawiane a nawet otrzymać informację na temat krowy, od której jest mleko: „Nabywaną bezpośrednio żywność można identyfikować z konkretnym już nie tylko rolnikiem ale polem na którym wyrosła (warzywa), drzewem z którego została zerwana (owoce), czy zwierzęciem od którego została pozyskana (mleko)”.
*
Gdzie znaleźć i jak to działa?
Projekt
odrolnika.pl oferuje dostawy indywidualne na terenie: Krakowa, Katowic, Jaworzna i Tarnowa oraz miejscowości położonych w odległości do 30 km od tych miast - są one realizowane za pomocą transportu własnego. Do pozostałych województw, paczki są wysyłane przez kuriera. W województwach: dolnośląskim, mazowieckim, łódzkim, świętokrzyskim oraz podkarpackim w niedalekiej przyszłości będzie możliwość robienia zakupów prosto z gospodarstwa. Aby kupować produkty trzeba się zarejestrować na stronie internetowej, wybrać pozycje, które nas interesują i zatwierdzić, podobnie jak to się odbywa w innych sklepach internetowych.
Wszystkie produkty z „
Zielonego pola” pochodzą z certyfikowanych upraw ekologicznych. Na terenie Krakowa i Zakopanego oraz wzdłuż trasy między tymi miastami istnieje możliwość dostawy do domu. W przypadku innych miejsc trzeba się umówić na dogodny sposób transportu.
Kooperatywy spożywcze
Odrębną formą zakupów produktów roślinnych jest kooperatywa spożywcza. Takie inicjatywy funkcjonują już w
Warszawie,
Lublinie,
Łodzi oraz
Gdańsku, i są skierowane do ludzi, którzy chcą budować sprawiedliwą, demokratyczną i ekologiczną gospodarkę oraz chcą jeść zdrową żywność za uczciwą cenę. Tym sposobem tworzą sieć współpracy producentów i konsumentów, w której celem jest zaspokajanie potrzeb, a nie zysk. Starają się, aby kupowane przez nich produkty w coraz większym stopniu pochodziły z upraw ekologicznych, spełniały standardy etyczne, omijały pośredników i zachowywały niską cenę.
Kooperatywa to nie tylko tanie i ekologiczne zakupy – ale także przedsięwzięcie społeczno-polityczne. Oprócz zaspokajania potrzeb żywieniowych działa jako instytucja socjalno-oświatowa. Wspólne oszczędności – 10% od sumy zakupów każdej z osób – trafiają do funduszu gromadzkiego. Finansowana jest z niego pomoc socjalna, a także działalność edukacyjna.
Jak działa kooperatywa?
Na stronie Warszawskiej Kooperatywy Spożywczej widnieje opis w siedmiu punktach.
1. robimy zakupy raz na 2 tygodnie
2. członkowie spółdzielni składają zamówienia przez stronę internetową
3. osoby odpowiedzialne w danym tygodniu za zakupy drukują przygotowaną przez oprogramowanie listę zakupową i kupują towary na giełdzie rolnej
4. po powrocie wprowadzamy do komputera dane o uzyskanych na giełdzie cenach
5. oprogramowanie pokazuje, ile każdy/każda z nas zapłacił/a za swoje zakupy (doliczając koszt transportu i 10% na fundusz gromadzki)
6. wspólnie rozdzielamy zakupy i zbieramy pieniądze
7. wyznaczamy termin kolejnych zakupów i osoby, które pojadą na giełdę rolną
Kooperatywę spożywczą może założyć każdy! Wystarczy dosłownie kilka osób.
Jak to wygląda w innych krajach?
Interesującą ofertę „slaughter-free” można znaleźć w Anglii.
Farmaround Organic oprócz warzyw i owoców oferuje mleko oraz jaja od zwierząt, które nie tylko żyją na wolnym wybiegu i są karmione w sposób naturalny, ale również dożywają starości i umierają śmiercią naturalną. Może to być rozwiązanie dla wegetarian, którzy spożywają nabiał, lecz nie chcą przyczyniać się do cierpienia i śmierci zwierząt.
Riverford organic veg oprócz standardowych paczek oferuje zestaw wraz z instrukcją do własnej uprawy warzyw, ziół i kwiatów.
Growing Communities zachęca do zaangażowania się w lokalny rozwój rynku rolniczego. Każdy może się udzielać i pomagać aby żywność była produkowana w sposób zrównoważony i przyjazny dla środowiska. Jest tu kładziony maksymalny nacisk na niezależność w żywieniu i lokalność produktów. Jest to o tyle ciekawe, że nie mamy tu do czynienia z polem uprawnym na wsi lecz działkami i ogrodami w mieście. Mile widziani są wolontariusze, którzy mogą pomagać w pracy przy uprawach przez dwie godziny dziennie. Dzięki pracy ludzi oraz oszczędności na transporcie, ślad węglowy warzyw uprawianych na terenie miasta i spożywanych przez jego mieszkańców jest praktycznie zerowy.
Współpraca: Andrzej Żwawa