Stoły, krzesła, ławki — meble jak meble — tak przynajmniej wydaje się na pierwszy rzut oka. A jednak dla leśników w Boliwii meble z certyfikatem Fairtrade oznaczają szansę na lepsze życie.

 

Na międzynarodowych targach meblarskich w Niemczech zaprezentowano pierwsze meble z certyfikatami Fairtrade oraz FSC (Forest Stewardship Council). Dzięki współpracy obu organizacji drobni producenci z krajów rozwijających się zyskują dostęp do międzynarodowych rynków.

 

Dla niewielkich wiejskich społeczności lasy stanowią jedno z najważniejszych źródeł przychodu. Certyfikat FSC gwarantuje, że gospodarka leśna jest prowadzona zgodnie z surowymi standardami społecznymi, ekologicznymi i ekonomicznymi. Kolejnym ważnym kryterium są bezpieczne warunki pracy. Dzięki połączeniu certyfikacji FSC z Fairtrade drobni producenci zyskują także uczciwą zapłatę za dostarczane drewno oraz premię Fairtrade.

  

Pierwsi drobni producenci oferujący drewno z certyfikatami FSC i Fairtrade pochodzą z Boliwii, Chile i Hondurasu. Drewno zużyte do wyprodukowania pierwszych „sprawiedliwych” mebli zostało dostarczone z niewielkiej spółdzielni Multiagro w Boliwii. Członkowie tej spółdzielni już wiedzą, co zrobią z premią Fairtrade — zostanie przeznaczona na materiały edukacyjne dla dzieci. Rozważane są również fundusz stypendialny oraz zdrowotny. Póki co, te plany są nadal w sferze marzeń.

 

Dla nas najważniejszą kwestią jest, czy znajdą się nabywcy gotowi kupować produkty wytworzone z drewna z certyfiaktami FSC/Fairtrade — mówi Juan Pablo Demeure z Multiagro. Ten projekt ma szansę powodzenia, jeśli klienci będą skłonni zapłacić odrobinę więcej za drewno.

  

Pierwsze meble (stoły, szafy, ławy i krzesła) pojawią się wkrótce w sprzedaży w Niemczech i Austrii. Całkiem niedawno jedna ze szwedzkich firm (Kahrs) wprowadziła do swojej oferty deski podłogowe przygotowane z drewna z certyfikatami FSC / Fairtrade z Chile.

 

 

Fairtrade to najbardziej rozpowszechniony certyfikat na świecie obejmujący kryteria Sprawiedliwego Handlu, przyznawany przede wszystkim produktom spożywczym wytwarzanym w krajach rozwijających się, takim jak: kawa, herbata, cukier trzcinowy, kakao, owoce egzotyczne, ryż, miód lub powstałym ze składników uprawianych w tych krajach, np. czekolada, wino, oraz niespożywczym, takim jak: kwiaty cięte, bawełna, piłki sportowe, złoto i drewno. Zakres działania certyfikatu koncentruje się przede wszystkim na etapie produkcji i dystrybucji surowców oraz gotowych produktów poprzez zapewnienie sprawiedliwych relacji handlowych producentom z krajów rozwijających się. Obecnie ok. 27 tys. produktów dostępnych w ponad 70 krajach posiada ten certyfikat.

  

Certyfikat jest przyznawany przez powstałą w 1997 r. międzynarodową organizację non profit Fairtrade Labelling Organisations International (FLO), która od 2011 r. nosi nazwę Fairtrade International (FI). Skupia ona obecnie 19 organizacji pozarządowych z krajów rozwiniętych zarządzających certyfikatem na poziomie poszczególnych krajów (tzw. Labelling Initiatives) oraz 3 sieci producentów z Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej.

 

Certyfikat Fairtrade dla drewna obejmuje surowe drewno, jego półprodukty (kłody, deski), sklejkę drewnianą, węgiel drzewny oraz gotowe wyroby drewniane, takie jak meble, pokrycia podłogowe itp. i przyznawany jest tylko firmom i przedsiębiorstwom leśnym pozyskującym drewno od drobnych producentów i wspólnot lokalnych w krajach rozwijających się. Kryteria Fairtrade dla drewna powstały dzięki współpracy Fairtrade International z FSC. Obowiązują stosunkowo krótko (od 2010 r.) i są na razie w fazie testowej. Tylko podmioty certyfikowane FSC mogą uzyskać certyfikat Fairtrade, co oznacza, że muszą one najpierw wykazać zgodność z kryteriami FSC (patrz: opis FSC) by móc ubiegać się o ten certyfikat.

  

Główne kryteria Fairtrade dla drewna obejmują takie aspekty, jak: konieczność płacenia drobnym producentom ceny minimalnej (ustalanej przez FI) lub ceny rynkowej, w zależności od tego, która jest w danym momencie wyższa, konieczność wypłacania drobnym producentom raz do roku premii Fairtrade (w wysokości 10% wartości rocznej sprzedaży) na projekty rozwojowe wspierające społeczność lokalną, demokratyczne podejmowanie decyzji w organizacjach producentów, przestrzeganie warunków pracy zgodnie z odpowiednimi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy, w tym: zakaz pracy przymusowej oraz pracy dzieci, równe traktowanie kobiet i mężczyzn, bezpieczne warunki pracy, wykraczające poza FSC kryteria środowiskowe dot. pierwszych etapów przetwarzania drewna w zakresie m.in. minimalizacji zużycia energii i wody, recyklingu odpadów, ochrony zasobów wodnych (stosowane tylko w sytuacji, gdy etapy przetwarzania surowca są wykonywane przez drobnych producentów z krajów rozwijających się będących beneficjentami systemu certyfikacji Fairtrade).

 

Proces weryfikacji: certyfikat przyznawany jest na rok. Zgodność ze standardami weryfikują lokalni audytorzy zatrudnieni i przeszkoleni przez jednostkę certyfikującą FLO-CERT założoną i należącą do FI. Audyty terenowe odbywają się raz do roku i obejmują kontrolę dokumentacji oraz wywiady ze wszystkimi zainteresowanymi stronami: zarządcami lasów, nadzorcami, pracownikami, związkami zawodowymi i organizacjami społecznymi.

 

Procedura akredytacji: FLO-CERT, będące jednostką przyznającą certyfikat Fairtrade, spełnia normy i posiada akredytację ISO 65 (niestety, póki co, akredytacja ta nie dotyczy standardu Fairtrade dla drewna).

  

Mocne i słabe strony: silne kryteria środowiskowe oraz dotyczące respektowania praw ludności tubylczej FSC wzmocnione dodatkowo przez kryteria dot. sprawiedliwych warunków handlowych i przestrzegania warunków pracy oraz minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko dalszych etapów przetwarzania surowca. Ze względu na krótki czas od opracowania kryteriów dla drewna, jak dotąd bardzo mała ilość firm przemysłu drzewnego posiada ten certyfikat i trudno jest powiedzieć, jak sprawdzi się on w praktyce.

  

Więcej informacji na temat certyfikatu Fairtrade: fairtrade.net